Από το τείχος του Βερολίνου.. στα τείχη του καπιταλισμού

Πλούσιοι και φτωχοί... το χάσμα του πλούτου διευρύνεται στο Βερολίνο και οι ευκατάστατοι «θωρακίζουν» τους εαυτούς τους μέσα σε κλειστές, «ασφαλείς» κοινότητες.

Πίσω από τη γέφυρα Glienicker στο Potsdam βρίσκεται μια πινακίδα που δεν είναι εύκολο να τη δει κανείς. «Η Γερμανία και η Ευρώπη ήταν χωρισμένη στο σημείο αυτό έως τις 18:00 της 10ης Νοεμβρίου του 1989». Πάνω από 20 χρόνια αργότερα στην Berliner Strasse 74-77a, υπάρχει μια ηλεκτρική πύλη περίπου 100 μέτρα μακριά από την πινακίδα. Στην πύλη υπάρχει ένα κουμπί κι ένας πίνακας για τα ονόματα των κατοίκων. Δεν υπάρχει όμως κανένα όνομα σε αυτόν.

Υπάρχει κι ένα κουμπί που γράφει «Ruf» δηλαδή «Call». Αν κάποιος το πιέσει, μια κάμερα ξεκινά να τραβάει κι ένας θυρωρός απαντά. Αν διαπιστώσει το όνομά εκείνου που θέλει να μπει στον κατάλογο η πύλη ανοίγει επιτρέποντας σε λίγους να εισέλθουν στην κοινότητα Arkadien. Πρόκειται για το «επιχρυσωμένο κλουβί» του Potsdam και την πρώτη κλειστή, περιφραγμένη κοινότητα της Γερμανίας.

Είκοσι και πλέον χρόνια μετά την πτώση του Τείχους, οι πύλες παίρνουν τη θέση του στη Γερμανία. Αυτή τη φορά τα σύνορα δεν είναι μεταξύ Ανατολής και Δύσης αλλά μεταξύ πλούσιων και λιγότερο πλούσιων. Κλειστές κοινότητες με καλά φυλασσόμενα οικιστικά συγκροτήματα έχουν κάνει την εμφάνισή τους στο Potsdam, το Βερολίνο, τη Φρανκφούρτη και τη Λειψία. Οι πλούσιοι ζουν στην πόλη στην οποία όμως κλείνουν την πόρτα. Ειδικά διαμορφωμένοι χώροι, ηλεκτρικά εμπόδια, αισθητήρες και φύλακες. Αυτό που μπορεί κανείς να δει στο Λος Άντζελες, το Σάο Πάολο και τη Μόσχα έχει πλέον φτάσει στη Γερμανία.

Οι κλειστές κοινότητες είναι κοινός τόπος εδώ και πολύ καιρό στη Νότια Αμερική και τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τους ανθρώπους που ζουν σε τέτοιες κοινότητες, η εξάπλωση της φτώχιας είναι μεγάλη και η ασφάλεια γίνεται όλο και πιο σημαντικό ζήτημα. «Είναι σημαντικό να καλύπτεις τα νώτα σου» δηλώνει ο Πίτερ Μπράουν, κάτοικος της γερμανική κλειστής κοινότητας Arkadien. Η οικογένειά του ξοδεύει 1300 ευρώ το μήνα μόνο για την ασφάλεια της. Όταν το αυτοκίνητο της οικογένειας πλησιάζει στην πύλη, αυτή το αναγνωρίζει και ανοίγει. Κατόπιν κλείνει πίσω τους. Τότε μπορούν να χαλαρώσουν. «Τότε αισθάνομαι ελεύθερη» δηλώνει η Άντρεα Μπράουν.

Ο καθηγητής Georg Glasze του Γεωγραφικού Ινστιτούτου του Erlangen κάνει έρευνες σε όλο τον κόσμο για τις κλειστές κοινότητες. Οι υπό παρακολούθηση περιφραγμένες κατοικίες έχουν ήδη φτάσει και στην Πολωνία. Στη Βαρσοβία για παράδειγμα κλειστές κοινότητες δημιουργούνται κοντά σε εργατικές κατοικίες από μπετόν. Σύμφωνα με τον Glasze, οι κλειστές κοινότητες «σπάνε» τις πόλεις στα δυο, οδηγώντας τα φτωχότερα τμήματα του πληθυσμού στα προάστια.

active